ni sweetNslow
Sugapa ang nilalang,
Walang pakundangang kinalimutan,
Ang natitirang kabutiha’y nilamon
Ng tawag ng ganid na laman…
Hindi pa nakuntento,
Manapa’y tuluyang inilugso
Ang murang isipang hinulma
Sa mga bagay na anong laswa!
Puri ang kapalit,
Puring matagal nang napunit.
At ano ang kapalit?
Ano nga ba ang dapat
Kung pati bulok na kalul’wa’y
HIndi pa sapat na pambayad?
NANLULUMO si Aldo sa nangyari. Panalo na natalo pa. Tangang manok. Nakatumba na ang kalaban dun pa sa mismong tari nito lumanding nung umatake. Para siyang pinagsakluban ng langit at lupa. Sa lyamado na nga siya pumusta…Iiling iling na lang na lumabas ng sabungan si Aldo. Sumasakit ang ulo niya sa pagkatalong yun. Nadagdagan na naman ang pagkakautang niya sa dalawang matandang kasamahan niyang dumayo dito sa Lipa. Naririndi na siya sa kaiisip kung saan kukuha ng pambayad sa naipon niyang utang.
“Malas ano, Aldo?” medyo nakangisi si Mang Badong sa kanya. Retiradong government employee ito at kilalang nagpapautang ng five-six sa lugar nila.
“Sukat ba namang magpakamatay yung pinustahan mo,” dugtong naman ng kasamahan nitong si Mang Kiko. Dating pulis na retirado na rin. Balitang maraming raket ito nung pulis pa at nung nagretiro’y lumipat na sa kanilang lugar.
Wari’y may pang aasar pa ang dating ng dalawang matanda sa kanya. Alam nila ang sitwasyon ngayon ni Aldo. Wala silang simpatiya dito. Kilala nila ang estilo nito. May kayabangan si Aldo sa paningin ng dalawang matanda. Asar sila dito. Pwes, ngayon, wari’y iisa ang iniisip ng dalawang matanda, magdusa ka.
Wala namang magawa si Aldo kundi timpiin ang nararamdamang galit sa dalawang matanda. Alam niyang wala siyang magagawa sa dalawang ito. Kayang kaya siyang ipatumba ng mga ito. Magkano lang ba ang lakaran ngayon? Sa halagang dyes mil siguro may kakagat na para itumba siya. Ang tanong, paano niya mababayaran ang dalawang hukluban sa pinagkakautangan niya?
Bente mil na ang utang ni Aldo kay Mang Badong. Kinse mil naman ang atraso niya kay Mang Kiko.
“Malas ho talaga eh, ” pag ayon na lang niya sa dalawa sa kawalan ng masabi.
Nakaupo na sila sa isang lamesa ng maliit na karinderia. Umorder na ng maiinom na softdrinks ang dalwang matanda at pansit na memeryendahin. Iniorder na rin ni Mang Badong si Aldo. Hindi dahil naaawa siya dito. Bagkus ay ipinaparamdam lalo nito kay Aldo ang kinasasadlakang butas na hinukay nito para sa sarili. Maya maya pa’y dumating na ang inorder na pansit at mga softdrinks. Agad na naglagay si Aldo ng pansit sa sariling pinggan.
“Maraming salamat ho, ” usal nito sa dalawang matanda bago sinimulang sumubo.
Nagkatinginan naman ang dalawang matanda. Tumango lang si Mang Kiko kay Mang Badong.
“Uhurm…” tumikhim muna si Mang Badong. ” Yang pansit aldo, pwede nang libre yan. Pero yung utang mo hindi.” dugtong nito at sinimulan na ring maglagay ng pansit sa sariling pinggan.
“Hmnn…pwede na siguro yung jeep niya ano, Baldo?” dugtong naman ni Mang Kiko na nagsimula na ring kumain.
Natigilan sa pagsubo si Aldo. Eto na yung kinatatakutan niya. Sinisingil na siya ng dalawang matanda. Alam niyang lalong lalaki ang kanyang utang pag di siya nakabayad sa mga ito dahil na rin sa tubong ipinatong ng mga switik.
“Mababayaran ko rin naman kayo…konting panahon lang,” malamyang sabi ni Aldo. Pero halos alam na niya ang isasagot ng dalawang matanda.
“Alam mo , ALdo,” si Mang Kiko na ang nagsasalita. “Mahirap yung natutulog ang pera namin eh. Puhunan din namin yun…Medyo pinalugitan ka pa nga namin.” saad pa nito.
“Tapos humirit ka pa ng tig limang libo sa amin,” dagdag pa uli ni Mang Badong. “Paano na ngayon yan? Aabutin ng siyam siyam bago mo maibalik ang pera namin.”
GInigipit na siya nang dalawang switik. Alam ito ni Aldo. Pinipiga na niya ang kanyang isipan upang makagawa ng paraan ngunit walng pumapasok na ideya sa utak niya.
“Huhulug-hulugan ko na lang muna sa inyo yung utang ko sa inyo?” nasa tinig ni Aldo ang kahinaan ng kanyang argumento. Hindi pa nga sapat ang kinikita niya sa pagmamaneho. Kaya lang nila napagkakasya ay dahil na rin sa sipag ni Anding sa pagtitinda. Gulong gulo na ang isip ng lalaki.
“Nagpapatawa ka Aldo?” may pangungutya ang tinig ni Mang Kiko na sinabayan naman ng naiiling na pagngiti ni Mang Baldo. ” Aba’y nasa libingan na kami ni Badong bago mo pa mabayaran yung utang mo sa sinasabi mong paraan.”
“Ano ho ba ang gusto nyo?” talunan na ang tinig ni Aldo.
“Yang dyip mo na lang ibayad mo sa min ni Kiko at bahala na kaming mag usap na dalawa, ” ani Mang Badong.
“H-ho?” biglang angat ng mukha ni Aldo. Nabigla siya. Yun na lang ang pinagkakakitaan niya. Hindi pwedeng mawala sa kanya ang dyip niyang kung ilang taon nya ring hinulugan bago niya naging pag aari ito.
“Huwag naman ho yang dyip ko…para nyo na rin akong pinutulan ng bayag nyan.” pakikiusap pa nito.
“E paano ka makakabayad ha, Aldo? Paano na ang pera namin? Baka gusto mong may dyip ka pero wala namang driver?” Malumanay ang pagkakasabi ni Mang Kiko pero hindi maitatago ang pagbabanta nito.
Hindi na makaimik si Aldo. Ni hindi na niya maisubo ang pansit sa harapan niya. Kung ampalaya lang utak niya, kanina pa natuyo ang katas ng mga ito sa kapipiga nya sa paghahanap ng paraan.Hinihimas himas niya ang sariling hita upang pakalmahin ang sarili. Inaatake na siya ng kaba sa pinupuntahan ng usapang ito. Bigla’y nahagip ng kanyang kamay ang cellphone sa ibabaw ng bulsa ng suot na pantalon. May ilaw na biglang sumindi sa kanyang isipan. Tinignan niya ang dalawang matandang ganid. Bukod sa pagiging suwitik ng mga ito, kilala rin ang dalawa sa sa pang bagay — kamanyakan sa babae! Madalas ay nagpupunta ang dalawang ito sa Batangas City upang kumuha ng babaeng bayaran. Sino nga bang babae ang papatol pa sa dalawang amoy lupa? Maliban na lang kung babayaran sila. Napangiti si Aldo. Nabuhayan ng loob ang lalaki. May pumasok na ideya sa kanyang isipan kung paano siya makakabayad sa dalawang matanda.
May pagtataka namang tinignan ng dalawang matanda ang pagbabago ng ekspresyon ng mukha ni Aldo. Nagkatinginan silang muli. Kumibit lang ang balikat ni Mang Badong. Hindi niya alam ang tumatakbo sa isipan ni Aldo. Ganundin si Mang Kiko na hindi na nakatiis sa inaakto ng kinaasarang drayber.
“Ganda ng ngiti mo bigla ha, Aldo?” tanong nito. “Makakabayad ka ba?” matigas na ang tinig nito.
Maluwang na ang pagkakangiti ni Aldo. Alam niya ang likaw ng bituka ng dalawang matanda. Alam niyang papayag ang mga ito. Baka nga pagkaperahan niya pa ang kamanyakan ng dalwang hukluban. Hindi pumasok sa isipan niya ang potensyal na paglaspag ng dalawang manyakis sa gagawin niyang pambayad.
“Palagay ko ho mababayaran ko na kayo,” nakangiting sagot ni Aldo at inilapag nito ang cellphone sa ibabaw ng lamesa.
“Nagbibiro ka ba, Aldo? Ni wala pang limanlibo ang halaga ng cellphone mo kung bago.” may pagkaasar na talaga at galit ang tinig ni Mang Badong habang takang nakatingin lang si Mang Kiko.
“Hindi ho yang cellphone ang ibabayad ko sa inyo…” makahulugang sagot ni Aldo. ” Kundi yung ipapakita ko.”
Hindi na hinintay ni Aldong magtanong pa ang dalawang matanda. Hinanap nito ang gallery ng kanyang cellphone. Nang makita ang hinahanap ay pinili nito ang slide show ng isang espesyal na folder bago iniabot sa kamay ni Mang Badong.
“Yan ho…” sabi ni Aldo pagkaabot sa nagtatakang matanda. ” yan ho ang ibabayad ko sa inyo.”
Napalitan ng panlalaki ng mata ang pagtataka ni Mang Badong na ipinagtaka ni Mang Kiko. Hindi nito napigilang makisilip sa kung anumang bagay ang nakikita ni Mang Baldo sa cellphone ni Aldo. Nang mahinuha kung ano at sino yun, uminit ang mga dugong dumadaloy sa ugat ni Mang Kiko. Tumingin sa kanya si Mang Badong. Halos magkasabay na napalunok ang matanda. Sabay din silang napatingin kay Aldo na ngayo’y ngiting ngiti sa nakikitang kalibugan sa pagmumukha ng dalawang hukluban.
“Ok ho ba?” Nakangisi na si Aldo. Itataya niya ang isang bayag niya na hindi tatanggi ang dalawang matanda. Makakabayad na siya sa utang niya na parang lubid sa kanyang leeg. Kawawang Katrina. Napailing siya sa naiisip na mararanasan nito. Sorry, Ineng, nagipit eh. Yun na lang ang ipinang alo ni Aldo sa sarili…
MATAMIS ang ngiti ni Katrina kay Budoy. Palagay na palagay ang loob niya sa matanda. Hindi niya rin maikakaila na sobrang sarap ng ginawa nito kanina sa kanya. Sa lababo pa! napahagikhik ang dalaga nang pumasok sa imahinasyon niya ang eksenang yun. Hindi rin maiwasan na mag init ang kanyang katawan dahil na rin sa kalikutan ng kanyang utak. Mas gusto niya pag si Manong Budoy ang humihindot sa kanya. Siguro dahil na rin sa mabait ito. Alam niya rin na pinipigil nito lagi ang sarili kahit libog na libog sa kanya. Siguro yun na rin ang dahilan kumbakit siya na mismo ang gumawa ng hakbang para maangkin siya nito. May pag iingat ang matanda sa bawat kilos nito. Hindi siya nakakaramdam ng karahasan…nang pamimilit…nang tuluyang pangyuyurak sa kanyang pagkatao. Di tulad ng kanyang Tiyo Aldo…ang hayup niyang Tiyo Aldo! Aaminin niyang nasasarapan din siya kapag dinadahas siya ng kanyang amain ngunit ramdam niya ang pambababoy nito sa kanyang pagkatao. Ang masakit pa dun, pagkatapos ng pag angkin sa kanya, may iniiwan itong bigat sa kanyang kalooban dahilan na rin sa panlolokong ginagawa nito…nilang dalawa….kasali siya…sa kanyang sariling ina. Napabuntonghinga ang dalaga na hindi naman nakaligtas sa matalas na mata ni Budoy.
“May problema ka ba?” tanong nito sa dalaga.
“Wala ho, Manong.” tanggi nito sa matanda. Ayaw niyang malaman pa nito ang kanyang pasanin.
“Ang lalim ng hinga mo eh,” pagpipilit ni Budoy.
“Napagod lang ho, Manong,” muling pagdadahilan nito. ” Kasi naman kayo…para kayong kalabaw na walang pagod. Nakailan na kayong hindot sa kin ah,” may ngiti ng panunukso ang tinig ng dalaga.
“Hahaha…gusto mo isa pa?” naghahamon ang tinig ni Budoy. Nanunukso ang mga mata.
“Naku, Manong…tama na muna…Padating na ang Inay. Baka mahuli tayo,” pagtutol nito.
Tumango na lang si Budoy. Lumapit si Katrina sa kanya at hinalikan siya sa noo. Sabay lumuhod at hinalikan din ang kanyang pagkalalaki sa ulo nito sabay hagikhik.
“Next time na lang uli, ” at tumakbo na ang dalaga patungo sa direksyon ng pintuan.
Nakangiti lang si Budoy. Hindi niya inalisan ng tingin ang dalaga hanggang tuluyan na itong mawala sa kanyang paningin. Masaya siya. Hindi lang dahil sa pisikal na sarap na hatid ng mga pangyayari sa kanya. May nararamdaman siyang kakaibang init sa kanyang pagkatao na hindi libog ang dahilan. Nagsindi ng sigarilyo ang matanda. Humithit ito ng malalim. Nang ibuga nito ang usok, wari’y munting ulap ang nilikha nun…at alam niyang namamalikmata lang siya, ngunit maging sa usok na nilikha ng kanyang bibig, si Katrina pa rin ang kanyang nakikita…
MASAYANG nag iinumang si Aldo, Mang Badong at Mang Kiko sa Taverna Queen, isang beerhouse sa Balagtas , Batangas City .Inilibre nang dalawang matanda si Aldo na noo’y masayang umiinom at pinapanood ang nagsasayaw sa stage at ang kahubdan nito na pinapaliguan ng patay sinding mga ilaw . Nakangiti sa kanilang direksyon ang dancer. Regular nitong kustomer si Mang Baldo. Ang ngiti nito’y sa kadahilanang kikita na naman siya ngayong gabi. Ngunit sa kalooban nito’y ang nagrerebolusyong pandidiri. Hays, amoy lupa na naman ako hanggang madaling araw.
ITUTULOY…