ni sweetNslow
Batang damo nga daw
Ang kailangan, aniya,
Ng matandang kalabaw
Upang tuhod ay tumikas,
Manumbalik ang lakas,
Dahil sa dalang sariwang katas.
Ngunit paano naman ang gagawin
Kung kalabaw ayaw kumain?
Hindi tulad ng kabayong buhong,
Laging umaaligid, lumalapit,
Upang damong nasabi’y lapain,
Ang tumulong katas ay lasap lasapin.
Mainggit kaya ang Kalabaw
At di na nito mapigil
higupin din ang katas ng damo
at parausin ang panggigigil?
“KATRINA?”
Nanumbalik sa kasalukuyan ang isipan ng dalaga sa boses na narinig. Tumingin ito kay Budoy. Bakas ang pagtataka sa mukha ng matanda.
“Po?” tanong ni Katrina. Nasa talipapa na pala sila. Malapit sa Aplaya. May iniaabot na pera ang matanda sa kanya. Isanlibo.
“Bumili ka na ng mamemeryenda habang nasa dagat tayo…Bumili ka na rin ng lechong manok na maiuulam mamaya pag uwi.” marahan ang tinig ng matanda. Parang pakiusap ang dating at hindi pautos.
Tinanggap ni Katrina ang perang iniaabot ng matanda at bumaba ng sasakyan. Mabilis nitong tinungo ang tindahan ng lechong manok. Ilang sandali rin ang itinagal nito at pagkatanggap ng sukli’y pumunta na sa bilihan ng iba’t ibang meryenda. Pinagmamasdan lang ni Budoy ang bawat lakad at galaw ng dalaga sa medyo matao pang talipapa. Nakikita nya rin ang ilang kalalakihang pinagmamasdan din ang dalaga habang nakikipaghuntahan ito sa iba pang mga nagtitinda sa palengke na halatang kakilala nito o ng ina nitong si Andeng. Sa uri ng pagtingin at pagkukuwentuhan ng mga lalaking nakatingin kay Katrina, nahuhulaan na ni Budoy ang mga kalaswaaang tema ng usapan ng mga ito patungkol sa dalagang kahit hindi naman kaseksihan ang suot ay makatawag pansin pa rin. Maganda talaga ang tindig ni Katrina. Tatawag talaga ng pansin ang magandang hugis ng mahaba, mapuputi at makinis nitong binti. Ilang sandali rin ang lumipas at naglakad na pabalik ng sasakyan ang dalaga. Habol ito ng tanaw ng mga kalalakihang nakatambay sa talipapa. Dinaanan saglit ni Katrina ang lechong manok at pagdaka’y dumirecho na ng balik ng sasakyan. Pagbukas nito ng pinto’y inilagay ang mga pinamili sa likuran ng passenger’s seat. Dumukwang ito upang mailagay ang mga dala dalahan. Sa pagdukwang nito’y bumaba ang neckline ng maluwag na tshirt dahilan upang masilip ni Budoy ang maputing cleavage nito. Napansin din ng dalaga na nakikita ang bahaging yun ng kanyang dibdib. Sa peripheral vision nito, nakita niya ang matandang lalaking nakatingin dun. Hindi niya alam pero napangiti si Katrina. Mas pinagtagal pa nito ang pagsasalansan ng mga binili sa likuran ng passensers seat. Natutuwa siya sa atensyong ipinapakita ni Budoy sa kanya. Hindi niya alam kung bakit. Siguro dahil mabait ito sa kanya. Magaan talaga ang kalooban niya dito. Ano kaya kung…nailing ang dalaga sa naisip…at napangiti.
Nakarating na sila sa lugar na kung tawagin ay Tamauyanan, isang bahagi na hindi pa nasasakop ng mga beach resorts. Mabato ang bahaging iyun ng tabing dagat ng Anilao. Lalo na’t kung kati o low tide. Bumaba na sila ni Katrina. Bitbit ni Budoy ang kanyang leather case na may lamang camera. Balak niyang kumuha ng mga litrato sa tabing dagat. Si Katrina nama’y kasunod na niya na bitbit ang mga kakaning binili nakalagay sa isang plastic bag at isang litro ng Coke. Naupo lang sa buhanginan si Budoy at inilabas ang camera nito. Naupo si Katrina sa malapit kay Budoy at pinagmasdan ang ginagawa ng matanda. Nalibang siyang panooorin ang pagpapalit palit nito ng mga lens ng camera at pagsubok sa iba’t ibang buton nito. Ni hindi siya pinapansin ng matanda. Sinilip ni Katrina ang maliit na screen na tinitignan ni Budoy. Nasamyo naman ni Budoy ang mabangong amoy ng dalaga at bigla itong napalingon. Muntik nang magpang abot ang mga mukha ni Budoy at Katrina sa ginawang paglingon ng matanda. Isang iglap silang natigilan at nagkatitigan bago muling ibinaling ni Budoy ang tingin sa camerang hawak. Nakaawang ang magandang bibig ni Katrina na nakabawi na rin sa sandaling pagkatulala. Medyo namula ang pisngi nito. Minabuti nitong tumayo at tumakbo na patungo sa mababaw na bahagi ng tubig at naglakad lakad dun habang pinagmamasdan ang malinaw na repleksyon ng sarili.
HIndi naman maalis agad ang amoy ng mabangong hininga ng dalaga sa ilong ni Budoy. Halos maglapat ang kanilang mga labi kani kanina lang. Nagsindi ng sigarilyo ang matanda. Tulad ng dati, pinapakalma nito ang sarili. Nang makailang buga, tinesting na nito ang camera. Una’y sa malalayong burol niya itinuon ang camera at kinunan ng ilang shots ang mga yun; sa malayong bulubundukin na natatanaw kahit nagbabanta na ang takipsilim; sa araw na wari’y nauubusan na ng gatong sa unti unting pagpusyaw nito habang papalubog; at sa huli’y kay Katrina na naglalakad at wari’y tumitingin ng kung ano ano sa mabatong bahagi ng tubig. Naglo low tide na. Lumalabas na ang mga batuhang nakatago kani kanina lang. Iba’t ibang anggulo ang nahuli ng camera ni Budoy. Nalilibang siya. Nang makalubog na ang araw ay pinalitan ni Budoy ng night lens ang gamit para sa camera. Kahit paano’y nakatulong ang natitirang papatakas na liwanag upang madali niya itong magawa. Muling binalikan ni Budoy ang pagkuha ng mga litrato kay Katrina. Ayaw niyang gumamit ng flash. Ayaw niyang mabigla ang dalaga. Si Katrina naman ay naglakad papalayo at humanap ng medyo malalim na bahagi ng tubig. Bihirang maligo sa dagat ang dalaga kahit malapit lang sila dito. Ayaw ng kanyang ina dahil nakakapangitim daw ang dagat. Kadalasan talaga’y sa hapon lang nakakapunta si Katrina sa dagat upang makapaglunoy sa tubig sandali habang papalubog ang araw. Patuloy lang si Budoy sa pagsunod sa bawat galaw ng dalaga. Inaadjust nito ang zoom lens kapag kinakailangan. Si Katrina nama’y nakakita na ng medyo malalim na bahagi at lumubog panumandali dun. Lumangoy ito at pagdaka’y sumisid. Ilang sandali pa at lumutang na muli ito sa mababaw na bahagi ng tubig. Tumayo ito sa pagkakadapa sa tubig at nagbrush up ng alon along buhok. lahat ng mosyon ng dalaga’y huli ng camera ni Budoy. Naging prominente lalo ang dibdib ng dalaga nang mag brush ito ng ng buhok at tumingala panumandali. Huling huli ni Budoy ang eksenang yun. Nang tignan nito ang nahuling eksena, hindi nga siya nagkamali. bakas nga ang mga utong ng dalaga sa frame na yun. Ibinaba ni Budoy ang camera at muling nagsindi ng sigarilyo. Tumingin ito sa relo. mag aalas sais na pala. Kumalat na ng husto ang dilim. Sa sinindihang sigarilyo at sa ulap na nilikha ng ibinugang usok ay pinagmasdan ang papalapit na dalaga.
Pagkaupo ni Katrina malapit kay Budoy ay mabilis nitong hinagip ang plastic bag na may lamang kakanin at inilabas ang nilupak na nababalutan ng dahon ng saging. Iniabot nito kay Budoy ang isa.
“Manong, meryenda na po tayo,” sabi nito. Nakakagutom talaga sa tabing dagat.
“Salamat, ineng,” pagtanggap ni Budoy sa kakaning iniabot sa kanya.
Tahimik na kumakain ang dalawa. Nakatanaw lang si Budoy sa dagat na ngayo’y umitim na sa paningin. HIndi nito namalayang nakalapit na si Katrina sa camera niya.
“Manong patingin ha?” pamamaalam ni Katrina sa matanda. Hindi na nakahindi si Budoy. hawak na nito ang camera at nakatingin sa munting screen dun.
Nabigla ang dalaga nakita sa screen. Siya pala ang kinukuhanan ni Manong. Nakita nya rin ang kung ano ang nahuli ng frame na yun. Hmnnn..binobosohan siya ni Manong? Napangiti si Katrina. May kapilyuhan pa rin nga ang matanda. May nakita siyang arrow buton sa mismong screen. nang ilapat niya dito ang isang daliri ay nagpalit ng eksena ang frame. Siya pa rin sa ibang anggulo nga lamang. Muli niyang nilapatan ng daliri ang arrow sa screen at nagpalit na naman ng frame. Siya uli ang lumabas. Magaganda ang kuha. Natural na natural ang dating. Nadagdagan na naman ang paghanga ni Katrina sa matanda. Ilang ulit siyang nag scroll sa mga pictures na naroon hangggang dumating na siya sa mga frames ng burol,dagat at bulubundukin. Muli niyang ibinalik ang pagscroll upang mamasdan uli ang mga litrato niya. Ang ganda ko nga pala. Natuwa siya sa isiping iyun. Nang magsawa’y ibinaba nito ang camera. Naninigarilyo lang si Budoy.
“Salamat po, Manong ha?” sabi nito sa matanda.
“Hindi ka galit?” tanong ni Budoy dito.
“Hindi po. Nakakatuwa nga po eh. Ang galing nyo palang kumuha ng litrato,” at nginitian nito ng matamis ang matanda na sinuklian lamang ng matipid na ngiti at pagtango ng matanda.
“Naku, Manong, wala pala tayong baso,” hawak na ni Katrina ang coke. Kinuha ni Budoy ang Coke sa kamay ng dalaga at binuksan ito bago muling iniabot kay Katrina.
“Tunggain mo na lang,” sabi nito sa dalaga.
Sinunod naman ng dalaga ang sabi ng matanda at tumungga sa labi ng coke. Nang makatapos ito’y iniabot ang softdrinks kay Budoy.
“Ikaw naman, Manong,” sabi nito kay Budoy.
“Sige na, Ineng…mamaya na lang.” pag iwas ni Budoy.
“Manong naman eh…nandidiri ka ba kasi nalawayan ko na?” may pagtatampo sa tinig ng dalaga.
Kinuha ni Budoy ang iniaabot na glass bottle ng coke at tumungga dito. Nginitian niya ang dalaga at ibinalik ang bote dito. Nagulat si Budoy sa sumunod na ginawa ni Katrina. Muli nitong ibinalik sa bibig ang bote ng coke at tumungga muli dun. Hindi matiyak ni Budoy kung imahinasyon nya lang yun, ngunit parang nakita niyang lumabas panumandali ang dila ng dalaga habang nakatitig sa reaksyon niya. Mabilis na tumayo ang matanda at nagsinding muli ng sigarilyo.
“Tara na, ineng…madilim na,” pagyayaya nito sa dalaga. Hindi na nito hinintay na sumagot si Katrina at kinuha na ang camera na matapos maiayos sa lalagyan nito ay umuna nang maglakad pabalik sa sasakyan.
Inimis naman ni Katrina lahat ng kalat. Pagkatapos ay binibit ang plastic bag na may laman pang ilang pirasong nilupak at ang may kalahati pang lamang coke. Sumunod na ito sa matanda at sumakay na rin sa unahan ng van. Pagkasara ng dalaga ng pintuan ay nabuhay na ang sasakyan. Marahan itong umatras at nagmaniobra. Ilang sandali pa at binabaybay na nila ang daang pauwi. Walang imikan ang dalawa sa loob ng sasakyan hanggang makarating na sila sa tapat ng gate na agad namang binuksan ni Andeng na narinig ang papalapit na sasakyan. Pagkapasok sa loob ng bakuran ay bumaba na si Katrina. Habang nagpapasalamat naman si Budoy sa pagsama nito.
“Manong, yung lechong manok po nasa likuran ng upuan ha” paalala ni Katrina sa matanda.
May ideyang pumasok kay Budoy. Tinawag nito ang ina ni Katrina.
“Andeng, kunin mo na yung manok sa sasakyan at dun na tayo maghapunan nina Aldo sa kabanya.” sabi nito sa ina ni Katrina. Ang kabanya ay isang shed na paikot na may lamesa sa gitna na nabubungan din ng sasa. Madalas ay sa mga beach resorts makikita ito pero nagpagawa din si Budoy sa loob ng kanyang bakuran para sa mga iilan ilang bisitang dumadalaw sa kanya.
“Sige po, manong,” pag sang ayon ni Andeng. “Ako na ho ang magdadala ng kanin.” dagdag pa nito na tinanguan lang ni Budoy at umabante na ang sasakyan patungo sa espasyong pagpaparadahan nito. Sa side mirror ay nakikita niya pang nakatingin si Katrina sa papalayong sasakyan. Bumuntong hinga na lang ang matanda.
NAKALIGO na at nakapagpalit na ng damit si Budoy nang bumaba ito sa hagdanan. Papalapit pa lang sa pintuan si Budoy nang bumukas ito at nakita niya si Katrina. Nakasando lang ang dalaga at bakas ang itim na brang suot nito. Maigsi ang shorts nitong suot. Pilit inalis ni Budoy ang pagka asiwang nararamdaman.
“Pinapatawag na po kayo ng inay…kakain na daw po,” nakangiting sabi ni Katrina sa matanda.
Tumango lang si Budoy at sinabayan na nito ng paglalakad patungong kabanya si Katrina. Natanaw niya na nandun na ang mag asawang Aldo at Andeng.
“Gandang gabi po, Manong,” bati ni Andeng sa kanya nang makalapit na siya. Nakangiti naman si Aldo sa kanya.
“Gandang gabi din sa inyo,” sagot niya at tinanguan niya rin si Aldo.
Nagsiupo na silang lahat . Pinagpasa pasahan ang lalagyan ng kanin sa isa’t isa. Bukod sa lechong manok ay may sinigang na baboy na inihanda si Andeng at ilang hiwa ng hinog na mangga. Maganang kumakain ang lahat dahil sa tila picnic style na nagaganap.
“Katrina, ikaw na muna ang maiwan sa bahay ha?” sabi ni Andeng.
“Bakit po? Saan po kayo pupunta?” tanong ni Katrina sa ina.
“Makikipaglamay kami ng tatay Aldo mo sa bayan. Bukas na ang libing nung pinsan ko at di pa ko masyadong nakatigil ng mahaba haba sa lamay…makatulong man lang sa pagbibigay ng kape sa mga tao dun,” sagot ni Andeng sa anak.
Nakatingin naman si Aldo sa anak anakan. Gusto niyang magpaiwan ngunit kailangang samahan niya ang asawa. Wala nang biyahe sa ganitong oras patungong bayan. Isa pa, naka oo na siya sa kumpareng Dencio niya na magkikita sila sa lamayan at malamang dun na mag iinuman o magsusugal. Naisip na lang nito na may iba pa namang pagkakataon upang masarili niya muli si Katrina.
” O, Aldo…kain pa,” sabi naman ni Budoy dito.
“Sige lang po, Manong…huwag nyo akong intindihin at ako’y marami nang nakakain,” sagot nito kay Budoy. Manong din ang tawag niya dito. May sampung taon ang tanda nito sa kanya.
“Anong oras ho kayo uuwi,Inay?” tanong muli ni Katrina sa ina habang iniiwas ang mata sa mga titig ni Aldo. Napapaso siya sa tingin nito.
“Madaling araw na siguro. Didirecho na ako sa talipapa nun at baka may mga isda nang dumating sa aplaya,” sagot ni Andeng. Tumango na lang si Katrina at tumutok sa pagkain.
Hndi nagtagal at natapos din ang hapunan. Nagligpit na siAndeng ng mga pinagkainan nila habang si Aldo nama’y tumungo na sa dyip upang dun hintayin ang asawa. Tumulong si Katrina sa ginagawa ng ina. Nagpasalamat si Budoy kay Andeng at naglakad na patungo sa direksyon ng kanyang bahay. Di niya alam na sinusundan siya ng tanaw ni Katrina.
Dumiretso ng kusina si Budoy. Nagpainit ito sandali ng tubig at nagtimpla ng kape. Dinala nito ang kape sa lamesa at nagsindi ng sigarilyo. Pilit siyang nag iisip ng iba’t ibang bagay ngunit lagi siyang dinadala ng kanyang isipan kay Katrina. Naiiling na lang si Budoy. Alam niyang hindi tama ang pagnanasang nararamdaman para sa dalaga. Naputol ang pagninilay nilay nito ng marinig ang pagkabuhay ng dyip ni Aldo . Paalis na ang mag asawa. Nag iisa na si Katrina.
Sinaway ni Budoy ang sarili at tinungo na ang hagdanan. Alas nuwebe na pala. Buti pang magpahinga siya. Hindi pa siya nakakaisang baytang ng hagdan ng marinig niya ang katok sa pintuan. Tinungo niya ito at nang buksan ay tumambad sa kanyang paningin si Katrina. nakangiti ito.
“Manong, pede pong makipanood muna ng TV? Di pa ko inaantok eh,” may paglalambing ang tinig ni Katrina.
Hindi magawang tanggihan ni Budoy ang dalaga. Tumango na lang ito.
” Yehey, bait nyo talaga manong,” at bago pa nakakilos si Budoy ay nahalikan na siya sa pisngi ng dalaga at umuna na sa hagdanan.
Sumunod na lang si Budoy sa dalaga. Nakailang baitang na ang pagkakauna ng dalaga sa kanya. Pagtingala ni Budoy ay kita niya sa maluwag na laylayan ng shorts nito ang suot nitong puting panty. Napatungo na lang ang matanda ng mabilis at umakyat na pataas. Nakaupo na nang pasalampak at medyo burarang pwesto si Katrina sa single sofa habang hawak hawak ang remote control. Kita na ni Budoy ang maputing singit nito. Naramadaman niya ang unti unting pagkabuhay ng isang bagay sa kanyang katawan. Minabuti nitong magpaalam na lang sa dalaga bago pa siya tuluyang mawala sa matinong kaisipan.
“Ikaw na ang bahala dito, ineng ha? Isara mo na lang ang pinto pag uuwi ka na,” bilin nito sa dalaga.
“Opo, Manong,” nakangiting sagot pa rin ni Katrina. Ngunit dismayado ito na hindi nagpapahalata. Gusto niyang kasama si Manong. Nagugustuhan niya ang pasimpleng pamboboso nito sa kanya. Sinadya niyang umupo ng paburara upang makapanilip ito sa kanya. Napasimangot siya nang makitang tumalikod na ang matanda at naglakad patungo sa kuwarto nito.
Sa loob ng kuwarto, nag alis ng tshirt si Budoy. Iniwan lang nitong suot ang boxer briefs. Muling bumalik sa isipan ng matanda ang iba’t ibang eksena kung saan andun lagi si Katrina. Unti unti ring bumabangon na naman ang pagkalalaki niya. Parang wala sa sariling gumapang kamay ni Budoy sa loob ng kanyang Boxers. Matigas na nga ito. Nagwawala. Mainit at pumipintig pintig. HIndi na napigilan pa ni Budoy at tuluyang inilabas ang may kalakihang sandata. Sinimulan niyang isipin si Katrina. HInubaran ang dalaga sa kanyang imahinasyon. Ang mapuputing suso…ang makinis na singit…ang mabangong amoy nito…at sinisigurado niyang napakagandang kaselanan nito. Nagsimulang magbaba’t taas ang kamay ng matanda sa sariling pag aari…
Hindi makapagconcentrate si Katrina sa pinapanood. May kung anong bagay na gumugulo sa isip niya. Tinignan nito ang kuwartong pinasukan ni Budoy. Nakakawang yata? Hindi nailapat ng matanda ang pinto? May pumasok sa isipan ng dalaga. Dahan dahan itong tumayo at patingkayad na tinungo ang pintuan ng kuwarto ng matanda. Nerbyos na nerbyos siya ngunit di na niya mapigil ang sarili. Nang makalapit sa pinto ay lumuhod siya sa tapat nito at sinilip ang matanda. Napalunok si Katrina sa nasaksihan. Sinasalsal ng matanda ang maugat at may kalakihan nitong pagkalalaki. May gumapang na init sa katawan ng dalaga. Para siyang inaapuyan. Nadagdagan lalo ang gulat ni Katrina. Naririnig niya ang kanyang pangalan. Paulit ulit itong tinatawag ni Manong. Parang nauuhaw si Katrina sa mga pangyayari. Tumayo ito. Itinapat ang sarili sa pintuan at inalis lahat ng saplot sa katawan. Nang hubo’t hubad na’y marahan nitong itinulak ang pintuan …
Sa kisame, ang butikeng kanina pa nag aabang ng kulisap ay napataltak sa pangyayaring nasasaksihan…
ITUTULOY